گام به گام مطالعات اجتماعی نهم | درس 8: جهان نابرابر

۱- با توجه به نقشه و مراجعه به یک اطلس، از هر یک از چهار گروه شاخص توسعهٔ انسانی (خیلی بالا، بالا، متوسط، و کم) دو کشور نام ببرید.

خیلی بالا = استرالیا، کانادا، آمریکا

بالا = روسیه، ایران، عربستان

متوسط = مصر، چین، هند

کم = سودان، کنگو، چاد

۲- نمودار الف و شکل ب را توضیح دهید.

در شکل ب کشورهای شرق ایران به علت مشکلات داخلی و خارجی از توسعه انسانی پایینی برخوردار هستند و کشورهای شمال غربی مانند ترکیه که نزدیک اروپا واقع هستند، از توسعه انسانی بالایی برخوردار هستند.

نمودار الف: نشان دهندۀ از رشد توسعه انسانی ایران در سال‌های اخیر است.

۳- الف) با توجه به جدول و نقشه، چند کشور ثروتمند و چند کشور فقیر و چند کشور با درآمد متوسط نام ببرید.

کشورهای ثروتمند: آمریکا - چین - ژاپن

درآمد متوسط: زامبیا - آلبانی - افغانستان

فقیر: سیرالئن - گینه

ب) در جدول میزان تولید ناخالص داخلی، تعداد ارقام مربوط به میزان تولید کشورها به ترتیب از رتبهٔ ١ تا ١٧٧ چه تغییری می‌کند؟ توضیح دهید.

رتبه‌ها با کمتر شدن تولید ناخالص ملی، نزول پیدا کرده و پایین می‌آید.

۴- گفت‌وگو کنید: به نظر شما کشورهایی که اقتصاد و درآمد آنها برپایهٔ فروش مواد اوّلیه و خام مانند نفت است، در حال و آینده با چه مشکلاتی روبه رو می‌شوند و چه تغییراتی باید در اقتصاد خود ایجاد کنند؟

کشورهای تک محصولی با افت قیمت و اتمام منابع مواد اولیه و خام روبه‌ رو می‌شوند. آنها باید به سمت صادرات مواد تولید شده از مواد خام بروند و همچنین سعی کنند چند محصول دیگرشان را نیز صادر کنند.

۵- سواد و آموزش نقش مهمی در پیشرفت یک کشور دارد. به طور گروهی، فهرستی از مشکلاتی را که مردم یک کشور در اثر پایین بودن سطح سواد و محروم بودن از آموزش با آن مواجه می‌شوند، تهیه کنید و بخوانید.

نبود بهداشت، فقر، استاندارد نبودن سطح زندگی، نداشتن قانون، فساد، مرگ و میر بالا، جنگ‌های داخلی، استعمار توسط کشورهای دیگر، متکی و وابسته بودن به کشورهای قدرتمند.

۶- با توجه به آموخته‌های سال پیش، چند دلیل برای اینکه چرا بیشترین کشورهای دارای متوسط طول عمر پایین در قارّه آفریقا هستند، بیان کنید.

بی‌سوادی، نبود بهداشت، جنگ‌های داخلی، استعمار توسط کشورهای دیگر، نداشتن استقلال

۷- درباره علل و عوامل نابرابری توسعهٔ انسانی در جهان گفت‌وگو کنید. به نظر شما کدام عوامل مهم ترند؟ چرا؟

عوامل داخلی مانند فرهنگ‌های غلط، نداشتن پشت کار، اگر مردم یک کشور بتوانند عوامل داخلی را از بین ببرند و بر آن غلبه پیدا کنند، می‌توانند عوامل خارجی مانند استعمار را از بین برده و به برابری توسعه انسانی برسند.

یکی از فعّالیت‌های زیر را انتخاب کنید و انجام دهید.

1- فرض کنید شما مسئول بالا بردن شاخص توسعهٔ انسانی در کشور هستید و قرار است فهرستی از چند پیشنهاد مناسب در مورد بهبود هر یک از عوامل توسعهٔ انسانی (درآمد، سواد، امید به زندگی) تهیه کنید. با همفکری دوستانتان این پیشنهادها را بنویسید.

در زمینه قانونی کردن درآمدها - ثبت نام کودکان برای سواد آموزی حتی در مناطق دور، به وجود آوردن رفاه و تأمین اجتماعی برای کلیه کارگران و کارمندان

2- دربارهٔ جلوگیری از مهاجرت از روستا به شهر چند پیشنهاد و راه حل بنویسید.

ایجاد شغلی برای روستائیان در فصل‌های غیر کشاورزی - ایجاد صنایع تبدیلی در روستاها - ایجاد مراکز رفاهی سرپرست‌ها

3- به طور گروهی، دربارهٔ یکی از موضوعات این فصل پوستری طراحی کنید و روی آن پیامی بنویسید. (برای مثال، موضوعاتی چون عدالت و از بین رفتن نابرابری در جهان، جمعیت جوان به عنوان ثروت کشور، توسعهٔ انسانی، امید به زندگی)

عدالت اجتماعی = پیشرفت کشور - مبارزه با نژاد پرستی - تولید شغل برای جوانان و...