جواب فعالیت صفحه 11
۱- الف) در زندگی روزانه، ساعت واقعی چه کاربردی دارد؟
استفاده برای اوقات شرعی و فرایض دینی
ب) چرا از ساعت رسمی استفاده می‌کنیم؟ مثال بیاورید.
برای اینکه در قرارهای ملاقات و یا مراجعه به ادارات مشکلی به وجود نیاید. برای مثال جابجایی قطارها، هواپیماها، تعیین وقت قرارها و ملاقات‌ها، شروع و پایان کار اداره‌ها
۲- با توجه به نقشهٔ مناطق زمانی، بگویید اگر کسی از تهران به پاریس سفر کند، باید ساعت خود را جلو بکشد یا عقب؟ چرا؟
باید ساعت خود را 2/5 ساعت به عقب بکشد. چون پاریس در منطقه زمانی (1+) قرار دارد یا به گرینویچ نزدیک‌تر است و اینکه خورشید از سمت شرق طلوع می‌کند و تهران زودتر تاریک می‌شود.
۳- اگر مسافری از تهران به توکیو (ژاپن) سفر کند، باید ساعت خود را جلو بکشد یا عقب؟ چرا؟
باید ساعت خود را 5/5 ساعت به جلو بکشد. چون توکیو در منطقه زمانی (9+) قرار دارد و اینکه با توجه به اینکه در شرق قرار دارد و زودتر هوا روشن می‌شود
جواب فعالیت صفحه 13
۴- موقعیت سه شهر پاریس، لیبرویل و کیپ تاون را با توجه به دایرهٔ روشنایی در اول تیرماه و اول دی ماه توضیح دهید.
پاریس و لیبرول در نیمکره شمالی زمین قرار دارند، در اول تیرماه این منطقه در معرض نور خورشید قرار دارد و در نتیجه طول روزها از شب بیشتر است و کیپ تاون در نیمکره جنوبی زمین قرار دارد و منطقه کمتری از زمین در معرض نور خورشید قرار دارد و در نتیجه طول شب‌ها از روزها بیشتر است پاریس و لیبرول در اول دی ماه، روزها کوتاه‌تر از شب‌هاست و کیپ تاون روزهای بلندتری نسبت به شب‌هایش دارد.
۵- به مدار قطبی شمال و جنوب در تصویر (١) توجه کنید. چرا در اوّل تیر ماه در ناحیهٔ مدار قطبی شمال، طول یک روز ۲۴ ساعت و به عکس در مدار قطبی جنوب، طول یک شب ۲۴ ساعت است؟
چون خورشید به مدار رأس السرطان عمود می‌تابد از آنجا که در تابستانِ نیمکره شمالی کج شدگی محور چرخش زمین دقیقا به سمت خورشید است. نیمکره شمالی کاملاً به سمت خورشید خم می شود ، نور خورشید به طور دائم به قطب شمال می تابد. وشش ماه غروب ندارد که به اصطلاح روز قطبی و یا تابستان قطبی معروف است.در این مدت قطب شمال در روشنایی روز ( بدون شب ) و قطب جنوب در تاریکی ( بدون روز ) قرار دارد. اما پس از 6 ماه که نورخورشید به مدار رأس الجدی عمود می تابد ، عکس حالت بالا رخ می دهد ؛ یعنی در قطب شمال ، تاریکی و در قطب جنوب ، روشنایی روز حکم فرما خواهد شد.
۶- از مساوی بودن همیشگی طول روز و شب در منطقهٔ استوا به چه نتیجه‌ای دربارهٔ فصول این منطقه می‌رسید؟
به این نتیجه می رسیم که در این منطقه همیشه هوا معتدل بوده یا به عبارت دیگر همیشه در اعتدالین (اعتدال پاییز و زمستان) قرار دارد.
جواب به کار ببندیم صفحه 14
۱- الف) با استفاده از یک نقشه، طول و عرض جغرافیایی کشور ایران را بخوانید و بنویسید.
طول و عرض جغرافیایی ایران: 25 درجه و 3 دقیقه الی 39 درجه و 47 دقیقه عرض شمالی و 44 درجه و 5 دقیقه الی 63 درجه و 18 دقیقه طول شرقی
ب) به کمک معلم و با مراجعه به منابع، طول و عرض جغرافیایی شهر یا روستای محل زندگی خود را پیدا کنید و بنویسید.
به عهده دانش‌آموز
۲- به کمک معلم، طرز کار یک گیرندهٔ سامانهٔ موقعیت‌یابی جهانی (GPS) را مشاهده و بررسی کنید.
به عهده دانش‌آموز
۳- در روزهای پاییز که این درس را مطالعه می‌کنید، چند نقطه از اتاق‌های خانه‌تان را که تابش آفتاب در آنجا مشاهده می‌شود علامت بزنید. سپس این نقاط و موقعیت آفتاب را در آنها در فصل زمستان و بهار نیز مشاهده کنید. چه نتیجه‌ای می‌گیرید؟
درفصل تابستان که نورخورشید تمایل کمی دارد، کمتر به داخل اتاق ها می افتد .ولی درفصول پاییز و زمستان که نور خورشید تمایل بیشتری دارد، به سطح بیشتری از فضای اتاق می افتد.
۴- میانگین سرعت گردش زمین به دور خورشید در یک ثانیه ۳۰ کیلومتر است، سرعت حرکت زمین به دور خورشید در یک ساعت چقدر است؟ حساب کنید.
هر ساعت برابر با 60 دقیقه و هر دقیقه برابر با 60 ثانیه است. بنابراین سرعت حرکت زمین به دور خورشید در یک ساعت 3600*30 = 108000
۵- معنی آیه‌های زیر را از قرآن کریم استخراج کنید و بنویسید. از این آیه‌ها چه می‌فهمید؟
سوره انبیا آیه 33:
او کسی است که شب و روز و خورشید و ماه را آفرید هر یک در مداری در حرکتند!
سورهٔ یونس: آیهٔ ۴۵
و روزی که خلایق را جمع آورد گویا (در دنیا) ساعتی از روز بیش درنگ نکردند، (در این روز) یکدیگر را کامل می‌شناسند، آنان که لقای خدا را انکار کردند. بسیار زیان کردند و هرگز راه نیافتند.
سورهٔ رعد: آیهٔ 2
را با دلایلی مفصل بیان می‌نماید. باشد که شما به ملاقات پروردگار خود یقین خداست آن ذات پاکی که آسمان‌ها را چنان که می‌نگرید بی ستون بر افراشت آنگاه بر عرش (قدرت بر وجود کل) قرار گرفت و خورشید و ماه و را مسخر اراده خود ساخت که هر کدام در وقت خاص به گردش آیند، امر عالم را منظم می‌سازد و آیات قدرت کنید.
سورهٔ احقاف: آیهٔ ۳۳
آیا کافران ندیدند خدایی که آسمان‌ها و زمین را آفرید و هیچ از آفرینش آنها فرو نماند، البته هم او قادر بر آن است که مردگان را باز زنده کند؟ آری البته او بر هر چیز قادر است.
سورهٔ نازعات: آیه های ۲۷ و 28
آیه‌های 27 و 28 - آیا بنای شما آدمیان استوارتر است یا بنای آسمان بلند که خدا آفرید؟ که سقفی بس بلند و محکم بنیان در کمال زیبایی استوار ساخت. در می‌یابیم که ماه و خورشید و زمین در مدار معینی سیر می‌کنند. و اشاره به گردش زمین
