پیامآور رحمت
طنین دلنشین کلام ایشان، فراتر از جغرافیای فرهنگی تاریخ بشری است و جانهای پاک، پیوسته مشتاق شنیدن آن هستند.
پیام و آهنگ زیبا و دل انگیز سخنان پیامبر(ص)، بسیار گستردهتر و فراتر از محدوده فرهنگهای تاریخ بشری است و وجود تمام انسانهای پاک، همواره و همیشه علاقه مند شنیدن آن پیامها و سخنان ناب است.
پیام پیامبر(ص)، گنجینه و آبشخوری است که انسانیّت، همواره برای تازگی و شکوفایی و شکوهمندی خود بدان، نیازمند است.
پیامها و سخنان پیامبر(ص) هم چون گنج با ارزش و سرچشمهای است که انسانهای صالح و درستکار همواره برای تازگی، شادابی، بزرگی و شکوه خود به آنها نیازمند هستند.
ای ابوذر، خداوند متعال به سیمای ظاهر و داراییها و گفتههایتان نمینگرد؛ بلکه به دلها و کردارتان مینگرد.
ای ابوذر خداوند بلند مرتبه به زیبایی و چهره ظاهری و اموال و سخنان شما توجه نمیکند، بلکه به اعمال و رفتار و باطن قلبتان توجه میکند.
ای ابوذر، اگر دربارۀ چیزی که به آن علم نداری، از تو پرسیده شود، بگو نمیدانم تا از پیامدهای ناگوار آن در امان بمانی.
ای ابوذز، اگر دربارۀ چیزی که علم و شناخت نداری از تو پرسش شود، بگو که پاسخ آن را نمیدانم تا از اتفاقات و حوادث ناخوشایند آن در امان و آسوده باشی.
ای ابوذر، به اندازۀ نیاز، سخن بگوی. گشاده روی و خندان باش که خدای تعالی، گشاده روی و آسان گیر را دوست دارد.
ای ابوذر، سخنان بیهوده و نادرست را نگو و به اندازه نیاز خود، حرف بزن و همیشه خندان و شاداب باش. زیرا خدای بلند مرتبه، انسان خندان و با گذشت را دوست دارد.
مَثَل مؤمنان، جمله چون یک تن است؛ چون یک اندام را رنجی رسد، همۀ انداما آگاهی یابند و رنجور شوند.
مثل مومنان، همگی مثل اندام یک بدن است، وقتی به یکی از اندام آسیب و رنجی برسد تمام انداما با خبر میشوند و رنجور و ناراحت میشوند.
خودارزیابی صفحه 101
1- منظور از جملۀ «خداوند به دلها و کردارتان مینگرد» چیست؟
خدا از همۀ کارها خبر دارد و برای خدای بزرگ نیت و عمل بندگان بسیار مهم است نه ظاهر کار، چه بسا کارهایی که ظاهر خوبی دارند اما در نیت برای خدا نیستند. فقط ظاهرشان برای خداست.
2- این درس را با درس پنجم (آداب زندگانی) مقایسه کنید و شباهت های آن را توضیح دهید.
در هر دو به برخی از عادات و آداب مهم زندگی اشاره دارند و از موارد مشترک و شبیه به هم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- گشاده رویی و کم سخن بودن
2- کمک به همنوع در مشکلات و رنجها
3- انتخاب هم نشین خوب
4- دربارۀ چیزی که علم نداری، حرف نزن.
3- بیت زیر با کدام بخش درس، ارتباط دارد؟
کمال است در نفس انسان، سخن تو خود را به گفتار، ناقص مکن
ای ابوذر، اگر دربارۀ چیزی که به آن علم نداری، از تو پرسیده شود، بگو نمیدانم تا از پیامدهای ناگوار آن در امان بمانی. ای ابوذر، به اندازۀ نیاز سخن بگو
4- از کدام قسمت درس بیشتر خوشتان آمد و لذت بردید؟
ای ابوذر، اگر دربارۀ چیزی که به آن علم نداری، از تو پرسیده شود، بگو نمیدانم تا از پیامدهای ناگوار آن در امان بمانی
گفت و گو صفحه 102
1- از رفتارهای پسندیده ای که در این درس خوانده اید، کدام رفتارها در مدرسه، کاربرد بیشتری دارد؟
توجه کردن به باطن افراد و انتخاب دوستان خوب که رفتار آنها در رفتار ما تأثیر میگذارد و سنجیده حرف زدن، کم حرف زدن، خوب حرف زدن، انتخاب هم نشین و دوستان خوب، گشاده رویی، رهایی از کار بد و گناه، کمک به همنوع در بیماریها و مشکلات
2- هر گروه برای یکی از موضوعهای رفتاری درس، داستان، خاطره یا حکایتی مناسب به کلاس عرضه کند.
موضوع خود را انتخاب کنید و بر اساس موضوع انتخاب شده، داستان یا حکایتی بیابید. از بزرگترها بپرسید و یادداشت کنید و یا خودتان داستانی مربوط به موضوعهای مطرح شده بنویسید.
نوشتن صفحه 103
1- مترادف واژه های زیر را در متن درس بیابید و بنویسید.
خوشبختی | = | سعادت |
طنین | = | آواز |
بهره بردن | = | غنیمت شمردن |
متعال | = | بلند مرتبه |
آرزومند | = | مشتاق |
علم | = | دانش |
2- مانند نمونه، جدول زیر را کامل کنید.
مصدر | ماضی ساده | ماضی استمراری | ماضی مستمر |
---|---|---|---|
اول شخص مفرد | دوم شخص مفرد | سوم شخص مفرد | |
خواندن | خواندم | میخواندی | داشت میخواند |
گفتن | گفتم | میگفتی | داشت میگفت |
شنیدن | شنیدم | میشنیدی | داشت میشنید |
دیدن | دیدم | میدیدی | داشت میدید |
گرفتن | گرفتم | میگرفتی | داشت میگرفت |
آوردن | آوردم | میآوردی | داشت میآورد |
مصدر | ماضی بعید | ماضی التزامی | ماضی نقلی |
---|---|---|---|
اول شخص جمع | دوم شخص جمع | سوم شخص جمع | |
خواندن | خوانده بودیم | خوانده باشید | خواندهاند |
گفتن | گفته بودیم | گفته باشید | گفتهاند |
شنیدن | شنیده بودیم | شنیده باشید | شنیدهاند |
دیدن | دیده بودیم | دیده باشید | دیدهاند |
گرفتن | گرفته بودیم | گرفته باشید | گرفته اند |
آوردن | آورده بودیم | آورده باشید | آوردهاند |
3- با توجه به متن، گاهی اوقات تنهایی پسندیده است، در این باره، دو بند بنویسید.
به تأثیر دوست و هم نشین بد اشاره دارد که اگر انسان همنشین خوب داشته باشد از تنهایی بهتر است و اگر هم نشین بد داشته باشد تنهایی از آن هم نشین، بهتر است. پس اگر انسان هم نشین بدی داشته باشد، تنها باشد بهتر است.
حکایت «سیرت سلمان»
سلمان فارسی بر لشکری امیر بود. در میان رُعایا چنان حقیر مینمود که وقتی خادمی به وی رسید، گفت: این توبرۀ کاه، بردار و به لشکرگاه سلمان بَر.
سلمان فارسی امیر و فرماندۀ لشکری بود. در میان مردم آن چنان خود را کوچک و حقیر نشان میداد که وقتی یک خادم به او رسید، گفت: « این کیسۀ بزرگ کاه را بردار و به لشکرگاه سلمان ببر»
چون به لشکرگاه رسید، مردم گفتند: امیر است. آن خادم بترسید و در قدم وی افتاد.
وقتی به لشکرگاه رسید، مردم به او گفتند: آن فرد، همان امیر است. آن خادم ترسید و به دست و پای سلمان افتاد.
سلمان گفت: به سه وَجه، این کار را از برای خودم کردم، نه از بر تو، هیچ اندیشه مدار.
سلمان گفت: به سه دلیل، این کار را برای خودم انجام دادم، نه برای تو، هیچ نترس (نارحت نباش)
اوّل آنکه تکبّر از من دفع شود؛ دوم آنکه دل تو، خوش شود؛ سوم آنکه از عُهدۀ حفظ رعیت، بیرون آمده باشم.
اول آنکه تکبر و خودبینی از من دور شود؛ دوم آنکه دل تو خوش شود و خوشحال و بانشاط شوی سوم آنکه از عهده حفظ مردم و زیر دست خود سربلند بیرون آمده باشم