گام به گام دین و زندگی دهم | درس ۱: هدف زندگی

به نظر شما منشأ این اختلاف‌ها در انتخاب هدف چیست؟

این اختلاف ریشه در نوع اندیشه و تفکر و نگارش انسان دارد. اگر کسی کمک به دیگران را ارزشمند بداند تلاش خواهد می‌کند تا به دیگران کمک کند و ...

برای رسیدن به معیارهای انتخاب هدف، در ترجمه آیات تدبّر کنید و با تأمّل در آنها و ارتباط دادن آنها به یکدیگر، پیام‌ها را تکمیل کنید و آیاتی را که این پیام‌ها از آنها استخراج می‌شوند، مشخص نمایید.

* آن کس که تنها زندگی زودگذر دنیا را می‌طلبد، آن مقدار از آن را که بخواهیم - و به هرکس اراده کنیم - می‌دهیم؛ سپس دوزخ را برای او قرار خواهیم داد تا با خواری و سرافکندگی در آن وارد شود. (۱۸)
و آنکس که سرای آخرت را بطلبد و برای آن سعی و کوشش کند، پاداش داده خواهد شد. (۱۹) اسراء
* بعضی از مردم می‌گویند: خداوندا به ما در دنیا نیکی عطا کن. ولی در آخرت بهره‌ای ندارند. (۲۰۰)
و بعضی می‌گویند: پروردگارا به ما در دنیا نیکی عطا کن، و در آخرت نیز نیکی مرحمت فرما و ما را از عذاب آتش نگاه دار. (۲۰۱)
اینان از کار خود نصیب و بهره‌ای دارند؛ و خداوند سریع الحساب است. (۲۰۲) بقره
* آنچه به شما داده شده، کالای زندگی دنیا و آرایش آن است و آنچه نزد خداست بهتر و پایدارتر است؛ آیا اندیشه نمی‌کنید؟ (۶۰) قصص

۱- برخی از هدف‌ها و دل‌بستگی‌ها پایان پذیر هستند و تنها پاسخگوی برخی از استعدادهای مادی ما هستند.
آیهٔ ۱۸ سورهٔ اسراء و ۲۰۰ بقره

۲- اگر کسی آنها را به عنوان هدف اصلی برگزیند، ممکن است به مقداری از آن برسد.
آیهٔ ۱۸ سورهٔ اسراء

۳- اگر کسی فقط این هدف‌ها را انتخاب کند در آخرت بهره‌ای نخواهد داشت
آیهٔ ۲۰۰ بقره

۴- برخی هدف‌ها پایان ناپذیر و همیشگی‌اند و پاسخگوی استعدادهای مادی و معنوی بیشتری در وجود ما هستند.
آیهٔ ۱۹ سورهٔ اسراء و ۲۰۱ بقره

۵- اگر کسی آنها را به عنوان هدف اصلی برگزیند و سعی و تلاش کند به هدف خود خواهد رسید.
آیهٔ ۱۹ سورهٔ اسراء

۶- هدف‌های پایان ناپذیر همان هدف‌های اخروی هستند.
آیهٔ ۱۹ سورهٔ اسراء و ۲۰۱ بقره و آیهٔ ۶۰ قصص

۷- هدف‌های پایان پذیر همان هدف‌های دنیوی هستند.
آیهٔ ۱۸ سورهٔ اسراء و ۲۰۰ بقره

۸- اصل قرار گرفتن هدف‌های اخروی، مانع بهره‌ مندی انسان از نعمت‌های دنیایی نمی‌شوند.
آیهٔ ۲۰۱ بقره

۹- اگر هدف‌های دنیوی اصل قرار گیرند، مانع رسیدن به هدف‌های اخروی می‌شوند.
آیات ۱۸ سوره اسراء و ۲۰۰ سورهٔ بقره

نتیجه: برنامه ریزی انسان باید در برگیرندهٔ‌ اهداف اخروی و اهداف دنیوی باشد و به گونه‌ای تنظیم شود که اهداف اخروی اصل قرار گیرند و هدف‌های دنیوی فرع و تابع آنها باشند.

با دقت در حالات اطرافیان و شنیده‌هایتان از احوال دیگران، فهرستی از اهداف انسان‌های مختلف تهیه کنید و با توجه به آنچه از فعالیت تدبر آموختید، آنها را در جدول زیر تفکیک کنید.

اهداف و دل بستگی های فرعی:

۱- موقعیت اجتماعی
۲- پیشرفت شغلی
۳- کسب ثروت
۴- خرید خانه بزرگ
۵- خرید ماشین گران
۶- کسب قدرت
۷- کسب مقام
۸- معروف شدن

اهداف و دل بستگی های اصلی:

۱- رسیدن به قرب خدا
۲- عبادت و بندگی خداوند
۳- کسب صفات پسندیده
۴- از بین بردن صفات ناپسند
۵- محبت به دیگران
۶- از بین بردن ظلم و ستم
۷- کمک به دیگران
۸- کسب معارف الهی

۱- شعر «چون که صد آمد، نود هم پیش ماست» چه ارتباطی با موضوع هدف زندگی دارد؟

اول: اینکه انسان خود باید هدف خلقت خود را بشناسد و آن را انتخاب کند و به سوی آن گام بردارد. در حالی که گیاهان به صورت طبیعی و جانوران به صورت غریزی به سوی هدف گام بر می‌دارند.
دوم: انسان دارای روحیه‌ای بی نهایت طلب است و عطش او در دستیابی به خواسته‌هایش نه تنها کم نمی‌شود بله روز به روز افزون می‌گردد. این انسان بی نهایت طلب، در زندگی خود همواره در حال انتخاب هدف است، هدف‌هایی که پایان نیابد و تمام نشود درحالی که گیاهان و حیوانات هدف‌های محدودی دارند و وقتی به سر حد کمال و رشد می‌رسند، متوقف می‌شوند، چنان که گویی راهشان پایان یافته است.

۲- علت انتخاب هدف‌های مختلف در بین انسان‌ها چیست؟

این اختلاف ریشه در نوع اندیشه انسان دارد چون هرکس با بینش نگرش خاص خود به سراغ هدفی می‌رود.

۳- دلیل بیاورید:
الف) زیرک‌ترین افراد این جهان، مؤمنان هستند.

زیرا هم به اهداف اصلی که همان قرب الهی است، توجّه دارند و هم اهداف فرعی و کار‌های دنیوی را برای رضای خداوند انجام می‌دهند.

ب) کسی که هدف اصلی زندگی خود را ثروتمند شدن قرار دهد، دچار خسران می‌شود.

زیرا تنها به اهداف فرعی و مادّی توجه کرده است و از هدف اصلی و اخروی غافل شده است و معلوم نیست که آیا به همین هدف خود هم برسد.

۴- شخصی می‌گوید: «لازمهٔ تقرب به خدا این است که کارهایی مانند کسب مال و ثروت که از امور فرعی هستند، کنار گذاشته شود» با او موافقید یا خیر؟ چرا؟

خیر، زیرا انسان برای زندگی در این دنیا باید با تلاش و کوشش خود را برای رضای خداوند انجام دهد به قرب الهی هم برسد.

۵- حکایت زیر را بخوانید و با توجه به آن به سؤال پاسخ دهید.

«مسافری در سفر خود به یک دو راهی رسید. از پیرمردی که در آنجا نشسته بود پرسید: من از کدام یک از این دو راه باید بروم؟ پیرمرد گفت: قصد داری به کجا بروی؟ مسافر جواب داد: نمی‌دانم! پیرمرد گفت: وقتی نمی‌دانی به کجا می‌خواهی بروی، تفاوتی نمی‌کند که کدام راه را انتخاب کنی!»

به نظر شما این حکایت، با کدام یک از بخش‌های درس در ارتباط است؟ چرا؟

با انتخاب هدف زندگی مرتبط است؛ زیرا انسان بدون هدف، اعمال و رفتار‌هایش بدون معنا خواهد بود.

با توجه به آیهٔ ۳۷ سورهٔ سبأ بیان کنید که خداوند چه چیز را عامل قُرب انسان‌ها به خود می‌داند؟

کسانی که ایمان آورده و کار شایسته انجام داده‌اند.